Historisch besef

Historisch besef

Na advies van een commissie van medici en scheikundigen werd om hygiënische redenen in 1827 bepaald dat teraardebestelling in en rond alle kerken, kapellen en bedeplaatsen werd verboden. Begraafplaatsen behoorden buiten de bebouwde kom. Tot 1827 werden de overledenen in of rond de kerken begraven.Volgens overlevering waren rond 1803 vermoedelijk 15 personen begraven in de Ned. Herv. kerk aan de Brink in Den Ham (ik kom hier in het kwartaalblad van de Oudheidkundige vereniging op terug). Ik herinner mij dat in 1956 bij de bouw van de kerk aan de Brink menselijke overblijfselen zijn gevonden, die zijn herbegraven in een massagraf op de hoek van de toren. Het zou van historisch besef getuigen als op deze plaats een gedenksteen of -plaat wordt geplaatst!

Op 20 mei 1828 schrijven Gedeputeerde Staten van Overijssel een brief aan de gemeente Den Ham inzake het verbieden van begraven van lijken in kerken en verordonneert de gemeente om begraafplaatsen buiten de bebouwde kom aan te leggen.

De begraafplaats aan de Molenstraat – Dorpsstraat in Den Ham dateert officieel van 1840 maar mogelijk eerder, want de voorbereidingen ervan begonnen in 1828 met een veld voor 600 lijken welke men voldoende achtte voor 15 jaren.
De oudste Joodse begraafplaats in de voormalige gemeente Den Ham bevindt zich aan de Holleweg op de Mageler Es in Den Ham. Deze begraafplaats werd gesticht in 1840. Grafstenen zijn hier niet meer zichtbaar, maar mogelijk zijn hier toch drie Joodse personen ter aarde besteld. Wel is hier een algemene gedenksteen geplaatst.
En aan de Vroomshoopseweg in Den Ham kennen we nog een tweede Jodenbegraafplaats. Deze werd begin 1864 in gebruik genomen. In 2016 is er na bijna 100 jaar weer iemand ter aarde besteld.
Joodse begraafplaatsen, eigendom van de Nederlandse Israëlitisch Kerkgenootschappen, zijn ‘eeuwig’ omdat de graven niet geruimd mogen worden.

‘Rustoord’ aan de Hammerweg in Vroomshoop was al gesticht voor 1882 toen de Ned. Herv. kerk, eigenaar van deze begraafplaats, aan de gemeente Den Ham subsidie vroeg tot aankoop van grond en woningen i.v.m. uitbreiding van deze begraafplaats. Voor 1882 werd ook al op deze plek begraven. In 1967 heeft de Ned. Herv. kerk ‘Rustoord’ overgedragen aan de Gemeente Den Ham voor een symbolische prijs van 1 gulden, onder voorwaarde dat ook inwoners van Daarlerveen de gelegenheid houden om daar te worden begraven.

De begraafplaats bij de St. Willibrord Kerk aan de Geerdijk, Schoolstraat 60, is eigendom van het Aartsbisdom Utrecht en is mogelijk gelijk bij de opening van de kerk in 1868 gesticht. In 1871 is een deel ingewijd door Pastoor Smits en op 6 april 1872 het gehele kerkhof door Pastoor Hogeman.

Omdat de begraafplaatsen aan de Molenstraat in Den Ham en ‘Rustoord’ in Vroomshoop niet verder konden worden uitgebreid, is door de voormalige gemeente Den Ham in 1975 een nieuwe begraafplaats, genaamd ‘Dennenhof’, aangelegd aan de Dennenweg tussen de dorpen Den Ham en Vroomshoop.

Vaardigheden

Gepubliceerd op

03/08/2022