Huisartsen zijn in een dorpsgemeenschap vaak belangrijke en opvallende persoonlijkheden. Vaak waren huisartsen meer dan alleen dokter en vertrouwenspersoon, ook bij andere aspecten van het dorpsleven waren ze nogal eens actief betrokken. Dat gold vroeger, dat geldt nu. In een recent kwartaalblad ‘van brink naar brug’ van de Oudheidkundige Vereniging Den Ham-Vroomshoop, waren verhalen te lezen over twee van deze huisartsen. De vorige column citeerde ik in uit het verhaal van Jan van der Kolk over dokter Van Brakel uit Den Ham, deze keer vat ik het verhaal van Jan Labrijn over dokter Oskam samen, waarbij ik ook gebruikmaak van het materiaal uit het boek ‘Levend Vroomshoop’.
Het was 1925 toen de jonge arts I.J. Oskam uit Utrecht aan het werk ging in Vroomshoop. Hij begon zijn praktijk in een appartement in hotel Tebberman, en betrok daarna een woonhuis met praktijkruimte aan de Oranjestraat, met op de voorgevel de naam ‘Sheherazade’. De dokter was druk: twee keer per dag spreekuur en de nodige visites, een eigen apotheek, gemeentearts, verloskundige en docent EHBO vergden het uiterste van deze begaafde en bevlogen plattelandsdokter.
Want hij was zeer muzikaal, speelde verdienstelijk piano en componeerde muziekstukken. Ook de literatuur boeide hem bijzonder. En zijn brede historische kennis hielp hem bij het schrijven van Bijbelse toneelspelen die opgevoerd werden in Ons Centrum, dat nu onderdeel is van het kerkelijk centrum Het Anker. Alleskunner dokter Oskam was ook de grote stimulator, zowel schrijver als regisseur van het Openbaar Volkstoneel in Vroomshoop.
In de oorlogsjaren was dokter Oskam een steunpilaar voor de verzetsbeweging, onder de schuilnaam Parcival. In het laatste oorlogsjaar werd hij gevangengenomen. Jan Labrijn beschrijft in het kwartaalblad hoe dit verliep. De SD pleegde op de vroege ochtend van 10 februari 1945 een inval in zijn woning. De SD’ers waren op zoek naar de dokter, om hem te gebruiken als gijzelaar voor het geval in Vrooms¬hoop zich calamiteiten zouden voordoen in verband met activiteiten van de ondergrondse en misschien koesterden ze ook wel terecht een bepaalde verdenking jegens de dokter.
Hij werd gearresteerd en opgesloten in het Huis van Bewaring in Almelo. Al spoedig werd dokter Oskam ingezet als gevangenisarts. Het lot spaarde dokter Oskam en na de bevrijding keerde hij terug naar Vroomshoop, waar hij in 1956 zijn praktijk beëindigde en deze overdroeg aan dokter Zweers, die later weer werd opgevolgd door het echtpaar Vlaar.
Dokter Oskam verhuisde naar Utrecht en bleef daar tot zijn dood als docent de muziek dienen. In 1962 stierf hij onverwacht op 65-jarige leeftijd. Dit was het levenseinde van een markante man, die op voortreffelijke wijze zijn beroep als arts heeft vervuld en die daarnaast veel heeft betekend voor het Vroomshoopse dorpsleven.