1940-1945
Op dinsdag 25 oktober heeft de heer Koopman uit Diepenveen een V2-lezing gehouden in het Middendorpshuis in Den Ham op uitnodiging van de Oudheidkundige Vereniging Den Ham – Vroomshoop. De benedenzaal van het Middendorpshuis is begin dit jaar in een nieuw jasje gestoken en geschikt gemaakt voor kleinschalige lezingen of huiskamerconcerten.
Lastig te voorspellen hoeveel mensen af komen op zo’n onderwerp, WO II ligt alweer meer dan 70 jaar achter ons en van de mensen die dit nog bewust hebben meegemaakt leven er niet veel meer.
We dachten dat met 20 bezoekers onze eer gered zou zijn, maar met 50 stoelen hadden we ruimte tekort en moesten de knopstoelen uit het museumgedeelte nog wat extra plaatsen creëren, maar ook de vensterbanken en de trap waren dankbare zitplaatsen.
Het was boeiend, informatief en de responsen waren lovend. Daarom gaan we nadenken over een herkansing, want gemeten naar het enthousiasme zou een tweede mogelijkheid geboden kunnen worden, bijvoorbeeld in april 2017. Heeft u daarvoor belangstelling, laat het ons dan even weten. Dan kunnen wij beter beoordelen of zo’n reprise haalbaar is.
1914-1918
Waar komt die fascinatie toch vandaan? Je moet het meegemaakt hebben, ’s avonds om 20 uur onder de Menenpoort in Ieper België, als de Last Post klinkt als eerbetoon aan alle vermiste soldaten uit WO I. Zwart van het volk, tientallen kransleggingen, dag in dag uit, let wel, 1918, dik 100 jaar geleden. Avond aan avond, alleen onderbroken tijdens de tweede oorlog.
Onlangs werd weer een soldaat uitgegraven in Frankrijk bij de Somme, een vermiste Anzac officier uit Nieuw Zeeland, gesneuveld tijdens een moorddadige aanval in 1917 en vermist zoals zovelen.
Ik heb het telefoongesprek gehoord met verre nabestaanden in Nieuw Zeeland, tranen van ontroering en blijdschap. Een vermiste oom was terecht, kwam eindelijk thuis. Oorlog en de gevolgen zijn niet gemakkelijk uit ons collectieve geheugen te wissen, laat staan als het familie is.
Het raakt me iedere keer weer als ik op een militaire begraafplaats met soms wel tienduizenden graven, ergens een eenzame bos bloemen zie staan met een laatste groet uit een ver land van een verre verwant.
Wat een verhaal bij ieder kruis, wat een vergeefs wachten, hoop, verdriet.
1870-1871
Afgelopen zomer waren we in Bazeilles in Noord-Frankrijk op strooptocht naar slagvelden en overblijfselen van de Frans-Duitse oorlog 1870-71.
Een cruciale moorddadige slag om Sedan. We ontdekten in een klein museum in Bazeilles, “Les Dernières Cartouches” de laatste hulzen. Een infanterie marine-eenheid vocht in dit dorp, in dit museum tot de laatste huls.
De toenmalige herberg met nu nog de gaten in het plafond en de raamkozijnen van kogelinslagen, onveranderd in 145 jaar en met liefde en respect voor erfgoed bewaard, gerestaureerd en gekoesterd.
Bij binnenkomst werd ik beleefd verzocht mijn cap af te zetten, uit respect voor al die soldaten die hier gesneuveld waren, gevochten tot de laatste huls.
Het ontroerde me en het herinnert me aan ons eigen erfgoed en onze musea.
Ja minder dramatisch, maar niet minder belangrijk en meer dan het bewaren waard. Laten wij en gemeentebestuur hier zuinig op zijn en blijven koesteren.